Ook Ootmarsum en omgeving kennen gebouwen en plekken met een verhaal, die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Hoe mooi is het dat 80 jaar na de bevrijding er een toer is langs al deze plekken vol verhalen.
Het Cremershuis, het naastgelegen pand van het voormalige hotel De la Poste, het pand van de voormalige Rabobank; allemaal aan de Marktstraat en het pand van hotel Het Wapen van Ootmarsum aan de Almelosestraat: we komen er vaak langs zonder te beseffen dat zich daar in de oorlog zaken hebben afgespeeld van historische betekenis en met een grote impact.
Dat geldt ook voor het Bergplein waar in januari 1945 bommen vielen; de protestantse begraafplaats waar één van de slachtoffers van dat ‘bombardement’ is begraven en waar in november 1940 ook de vier Engelse vliegeniers zijn begraven, nadat hun bommenwerper neerstortte in de Ageler Es. En iets verderop, onder aan de Kuiperberg het Menco-monument waar in oktober 1944 de Joodse onderduikers zijn gefusilleerd: vader Maurits Menco en zijn zoons Simon, Sallo en Nico.
En zo zijn er nog meer plekken in Ootmarsum en omgeving, die herinneren aan de verschrikkelijke gevolgen van de oorlog. We zien het er niet aan af, we rijden er langs zonder te beseffen wat daar is gebeurd. Velen weten het ook niet eens. En daarom is ter gelegenheid van ‘80 Jaar Bevrijding’ – voor het eerst – een fietstocht georganiseerd langs verschillende van deze plekken en monumenten. Bedoeld voor zowel toeristen als ook inwoners en streekgenoten, die hierin zijn geïnteresseerd. Deze Bevrijdingstoer staat onder leiding van een deskundige gids. Hij zorgt waar nodig voor tekst, uitleg en toelichting. Deelnemers krijgen op deze manier een vrijwel compleet beeld van de oorlog in Ootmarsum en omgeving.
Niet vergeten
Initiatiefnemer van de Bevrijdingstoer is de Ootmarsummer Alphons Weierink. Als stadsgids van Visit Ootmarsum-Dinkelland vertelt hij toeristen en andere gasten tijdens een rondwandeling over verschillende gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. ,,En dat zijn er eigenlijk best veel”, weet hij inmiddels. ,,Je moet alleen weten waar die plekken zijn en wat de verbinding is met elkaar.” Als voorbeeld noemt hij het ‘bombardement’ op het Bergplein in januari 1945. Dat was de reden om juist daar in 1950 het oorlogsmonument van Ootmarsum op te richten. ,,Maar”, vult Weierink graag aan, ,,dit monument is ook het verhaal van de gewonden van het ‘bombardement’ als Johnny Sanders en de twee dodelijke slachtoffers: de 12-jarige Johan Heupink en de 34-jarige schooljuffrouw Femmetje Davids. Dit verhaal, vind ik, moet verteld blijven worden. We moeten dit doorgeven aan de generaties na ons. Daarbij mogen we de namen van Johan Heupink en Femmetje Davids absoluut niet vergeten; ze moeten genoemd blijven.”
Onderduikers
Verder is daar ook het dramatische verhaal met fatale afloop van de joodse familie Menco, de wapendroppings in het Springendal en de ontdekking van de joodse onderduikers en de verzetslieden die zich verstopten in de boerderij van Evers (Paus) in Hezingen. Weer een ander verhaal is dat van de neergestorte bommenwerper in de Ageler Es in november 1940 waarbij de vier vliegers om het leven kwamen. ,,Wie zich hiervoor interesseert”, zegt Alphons Weierink, ,,is van harte welkom bij de Bevrijdingstoer.”
Jodenjacht
De fietstocht voert onder andere langs ‘panden met een verhaal’ in het stadje, langs het Vliegermonument in de Ageler Es, langs de locatie aan de voet van de Kuiperberg waar vier Joodse onderduikers standrechtelijk werden vermoord, langs de boerderij in Hezingen waar onderduikers en verzetslieden zich lang verborgen hielden tot ze werden ontdekt en naar de plek in het Springendal waar de geallieerden met droppings het verzet in het diepste geheim voorzagen van wapens en munitie. Er wordt ook een beeld geschetst van de Jodenjacht met fatale afloop.
Aanvulling
Directeur Dagmar Boerrigter van Visit Ootmarsum-Dinkelland vindt de Bevrijdingstoer een welkome aanvulling op het normale pakket dat aan de toeristen en andere belangstellenden wordt aangeboden. ,,Er is”, licht hij toe, ,,in Ootmarsum en omgeving van alles gebeurd in de oorlog. Veel daarvan is nadien onder de radar gebleven. Nog heel lang na de oorlog werd er niet of nauwelijks over gesproken. Pas de laatste decennia is daar wat meer over naar buiten gekomen. En dat is prima. Het is heel goed om te weten wat zich allemaal heeft afgespeeld. Laten we daar onze lering uit trekken en met z’n allen voorkomen dat zoiets als een oorlog opnieuw uitbreekt.”
Besef
De vele plekken met herinneringen aan de oorlog kunnen volgens hem daarom heel goed bijdragen aan dat besef. ,,Ook al is het 80 jaar en langer geleden, de oorlog komt op deze manier wel dichtbij.” Dagmar Boerrigter wijst bijvoorbeeld naar het heideveld in het Springendal waar in het laatste oorlogsjaar de wapendroppings plaatsvinden; en naar de locatie van de vroegere boerderij waar de onderduikers zich schuil hielden. Maar ook in Ootmarsum zelf zijn tal van plekken die herinneren aan de oorlog zoals het Cremershuis waar de Joodse familie Menco woonde die later zouden worden omgebracht. Boerrigter: ,,Het zijn allemaal losse stukjes bij elkaar die samen het verhaal van de oorlog vormen.
Drie dagen
De Bevrijdingstoer duurt anderhalf á twee uur. Ze staat drie dagen achtereen op het programma: zaterdag 3 mei (aanvang 12.00 uur), zondag 4 mei (aanvang 12.00 uur) en maandag 5 mei (aanvang 11.00 uur). Aanmelding is mogelijk bij Visit Ootmarsum-Dinkelland(de voormalige VVV); aan de balie of telefonisch: 0541-291214. Kosten per persoon zijn 5 euro.
