Het wordt zaterdag 23 november een hele bijzondere dag. Een unicum, want voor het eerst treedt het Camerata Oude Kerk op in Ootmarsum. Een dag later reist dit Amsterdamse gezelschap af naar Osnabrück. Dit ensemble is opgericht door Henk Verhoef en dat is zeker in Ootmarsum geen onbekende naam. Hij is niet alleen de stadsbeiaardier van de Siepelstad, maar ook degene, die de coördinatie heeft over het orgel in de r.-k. kerk Simon en Judas. In deze kerk werden in de afgelopen zomer vier succesvolle orgelconcerten gegeven. Maar het hart van Henk Verhoef ligt ook zeker bij het Berner orgel in de Protestantse kerk. Deze moet worden gerestaureerd en dat gaat veel geld kosten. Camerata Oude Kerk wil daar graag een bijdrage aan leveren. Het bijzondere is wel dat ze dat niet alleen voor Ootmarsum willen realiseren, maar ook voor de St. Johankirche in Osnabrück waar eveneens een Berner orgel wordt gerestaureerd. Flentrop Orgelbouw verzorgt deze beide reorganisaties en niet voor niets is Erik Winkel, algemeen directeur van Flentrop en tevens zanger bij Camerata Oude Kerk, ook betrokken bij deze beide concerten. In Ootmarsum treedt op zaterdag 23 november om 15.30 uur Camerata Oude Kerk op en een dag later wordt in Osnabrück hetzelfde concert verzorgd.
De orgelliefde van Henk Verhoef
Henk Verhoef is de grondlegger van Camerata Oude Kerk. Hij nam hiertoe zo’n 20 jaar geleden het initiatief. Sindsdien heeft het tienkoppige vocaal ensemble zich ontwikkeld tot een toonaangevend en in binnen- en buitenland veel gevraagd gezelschap dat zich heeft gespecialiseerd in de vertolking van de muziek van Jan Pietersz. Sweelinck en andere tijdgenoten. Sweelinck (1562-1621) was een veelzijdig man; hij was niet alleen componist en organist maar ook klavecinist, muziekpedagoog, muziekorganisator en ensembleleider. Hij wordt beschouwd als de belangrijkste Nederlandse componist van de Vroegmoderne Tijd in de overgang van de renaissance- naar de barokmuziek. ,,Sweelinck is in veel opzichten heel belangrijk geweest voor de muzikale ontwikkeling in Nederland”, weet Henk Verhoef. Sweelinck was bij leven organist in de Oude Kerk in Amsterdam. Vandaar ook de naam Camerata Oude Kerk. Als componist ging hij op een heel bijzondere manier met de tekst om. ,,Uitgangspunt voor Sweelinck was de manier, waarop je een tekst uitspreekt. Hij laat teksten op een ‘sprekende’ manier zingen, met veel aandacht voor klemtonen, medeklinkers en uitspraak. Dit zorgt voor een prachtig effect.”
Zingend spreken als sprekend zingen
Camerata Oude Kerk fungeerde van 2004 tot 2012 als het huisensemble van de Oude Kerk, het oudste gebouw, en één van de grootste kerken van Amsterdam. “Thans gaan we vanuit de Oosterkerk aan de Wittenburgergracht, of elders, onze eigen weg. Rode draad in het repertoire van Camerata Oude Kerk is het vocale werk van Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621), zijn leermeesters, zijn leerlingen en zijn gelijken (peers in het taalgebruik van nu): Orlando di Lasso, Tomas Luis de Victoria en anderen. Het is onze rotsvaste overtuiging dat het in Sweelincks vocale muziek gaat om tekst. De muziek is juist bijzonder door de manier, waarop tekst en noten met elkaar verweven zijn: wel zodanig dat de muziek zowel zingend spreken is, als sprekend zingen. De uitdaging voor Camerata Oude Kerk is om dat hoorbaar te maken, zodat de muziek werkelijk kan worden verstaan,” laat Guido Veuger weten. Samen met Erik Winkel van Flentrop orgelbouw zingt hij de baspartij.
Het verdere gezelschap bestaat uit
Ireen van Bijnen, Myrthe Nieuwenhuizen – sopraan
Jette Hofman, Liesbeth ten Cate, Bregje van Goudoever – alt
Pablo Gregorian, Esger Renkema – tenor
Guido Veuger, Erik Winkel – bas
Henk Verhoef – artistiek leider
Een steentje bijdragen aan een prachtig orgel
Henk Verhoef draagt graag zijn steentje bij aan de restauratie. ,,Het is een prachtig orgel”, zegt Verhoef, ,,het is niet alleen één van de oudste orgels van Nederland maar ook een van de betere. Dit orgel verdient het om in de best mogelijke staat te blijven. En als ik daaraan iets kan bijdragen dat doe ik dat graag met dit concert.” Maar het blijft niet alleen bij een concert van Camerata Oude Kerk; Henk Verhoef zal afwisselend ook het orgel van de protestantse kerk bespelen. Een hele bewuste keuze, want het concert staat volledig in het teken van de komende restauratie van dit zogeheten Berner-orgel. De opbrengst komt ten goede aan deze ingrijpende en kostbare restauratie. De bezoekers kunnen hun donatie geven in de vorm van een vrije gift.
Voor Camerata en Henk Verhoef wordt het een druk weekeinde. Want naast het concert op zaterdag in Ootmarsum volgt op zondag een concert in Osnabrück. Ook daar staat een Berner-orgel dat wordt gerestaureerd. Berner was de bouwer van beide orgels.
Bijzonder en mooi
Het concert in Ootmarsum begint zaterdag 23 november om 15.30 uur. Naast Sweelinck wordt er ook werk gespeeld en gezongen van Herman Hollanders, Orlando Gibbons, Francois Roberday en Jacubus Clemens non Papa. Allemaal werken uit de vroegste ontstaanstijd van beide orgels. Henk Verhoef ziet erg uit naar het concert in Ootmarsum. ,,Het wordt iets heel bijzonders en moois. Voor de liefhebbers valt er veel te genieten. Ik hoop dat de kerk vol is; voor ons als Camerata, maar vooral ook voor de restauratie van het Berner-orgel.”
