“We willen gezond en lekker eten en ons voedsel moet duurzaam geproduceerd zijn. Daarvoor moet de manier waarop we voedsel produceren niet alleen maar gebaseerd zijn op kostenefficiency, maar moeten een duurzame omgeving (zoals het milieu) en sociale omgeving (zoals de buren en consumenten) net zulke belangrijke productiefactoren worden. Alleen door zo’n verbreding kunnen we de voedselketen echt verduurzamen.” Dit zei gedeputeerde Hester Maij tijdens de Keten van Eten, het agro&food congres van de provincie Overijssel dat op 4 februari in Enschede plaats vond.
“Na de oorlog was de insteek zo efficiënt mogelijk voedsel produceren. Daar is Nederland ongelooflijk succesvol in geworden. Ons land heeft zich ontwikkeld tot een succesvolle en toonaangevende producent van voedsel. Met onze kennis en kunde staan we in de wereldtop. Maar voor een duurzame voedselproductie moeten we naast de kosten de duurzame omgeving en de sociale omgeving net zo zwaar laten meewegen.” Bij die omslag speelt de overheid een cruciale rol meent Maij. “We kunnen een individueel bedrijf niet vragen oplossingen te geven voor een hele keten. Een varkenshouder alleen kan geen kringloopbedrijf zijn. Om de kringloop te kunnen sluiten heeft een varkenshouder andere partijen nodig; voerproducenten, toeleveranciers, slachters, slagers en uiteindelijk ook de consument. Een consument die de producten waardeert en ervoor betaalt. Dit alles vraagt om een overheid die benaderbaar is, mee denkt en zekerheid van een lange termijnvisie geeft, en dat op alle niveaus, provinciaal, landelijk en in Europa. Die overheid moet niet alleen uit gaan van een landbouwvisie, maar van een landbouw en -voedselvisie. Die bredere visie moet doorklinken in het Europese landbouwbeleid, maar ook in subsidies en regelgeving.” Maij ziet overal in Overijssel en daarbuiten voorbeelden van bedrijven en samenwerkingsverbanden die op een duurzame manier voedsel produceren en verwerken. “Dit uitverkochte agro&food congres met vertegenwoordigers van de landbouw tot en met supermarkten laat zien dat iedereen in de voedselketen ervan doordrongen is dat we definitief de weg naar een duurzame voedselketen in moeten.”
Voedsel is een verhaal
Eén van de sprekers op het congres was prof.dr.ir. Louise Fresco (voorzitter raad van bestuur Wageningen University & Research). Het verhaal is volgens Fresco essentieel als je de consument wilt bewegen om duurzamere keuzes te maken. “Voedsel gaat echt over het persoonlijke verhaal. Omdat voedsel, meer dan al het andere, gaat over identiteit.” Al merkte een boerin in de zaal op dat het soms lastig is om je verhaal te vertellen, omdat de toon van het debat zo verhard is. Fresco onderschrijft dit. “Maar”, zegt ze, “de polarisatie komt maar van een hele kleine groep en daar moeten we gewoon van af. De gemiddelde Nederlander is niet de gemiddelde dierenactivist. Wat we moeten doen is een redelijk verhaal vertellen en zichtbaar maken wat de problemen zijn waar je als boer tegenaan loopt.”
