Het schoolmuseum in Ootmarsum heeft dit museumjaar een uniek expositie in huis. Bezoekers kunnen hun hart ophalen aan de prachtige illustraties van Ben Horsthuis. Een ideale gelegenheid om deze oud Oud Ootmarsummer te herontdekken.
Schoolbel
Hans van Zuilekom voorzitter van het ‘schoolmuseum’ bestuur liet de schoolbel luid luiden om zo de aandacht te trekken van de genodigden voorafgaande aan de opening van de expositie. Dat lukte direct en op deze wijze ademde het knusse Educatorium het gevoel, op school te zijn, uit. ‘Meester’ Hans heette de mensen welkom. “We vinden het heel fijn dat de Marika, de dochter van Ben Horsthuis, hier met haar man is. Ook de buren, vertegenwoordigers van de kerken, vrienden van ons museum en zeker ook onze vrijwilligers, zij zijn het goud van het Educatorium, wil ik hartelijk welkom heten. We openen vandaag een bijzondere expositie van een bijzonder bescheiden mens. Heel veel van ons kennen hem niet, maar met deze expositie zal dat zeker veranderen. Onze vrijwilligster Josée Temmink kwam in gesprek met Minie Maseland over Ben Horsthuis. Josée zette haar schouders er onder en vanaf dat moment ontvouwde zich de ene openbaring na de andere. Haar enthousiasme zorgde er voor dat meer vrijwilligers ‘meegezogen’ werden en dat heeft er toe geleid dat we hier vandaag deze expositie, die in het teken staat van Ben Horsthuis, openen.”
Van schoolbel naar PowerPoint
Na de welkomstwoorden van Hans van Zuilekom vertelde Josée Temmink aan de hand van een PowerPoint op interessante wijze over het leven en werken van Ben Horsthuis. Ook gaf ze aan dat ze door Minie Maseland-de Plu gestuit was op de naam Ben Horsthuis en wat hij als mens, tekenaar en illustrator allemaal betekend heeft. “De moeder van Minie is Marietje Olde Meule. Zij was een klasgenootje van Ben en ze zaten in Oud Ootmarsum in de klas bij de vader van Ben. Bennie maakte de tekeningen voor Marietje en op haar beurt maakte zij de sommen voor hem. Dochter Minie kreeg deze verhalen te horen en vertelde ze mij in augustus 2020. En ook dat Ben in zijn latere leven een hele bekende illustrator is geworden. Dat was het begin van mijn zoektocht. Het is jammer dat Minie niet aanwezig kan zijn, maar aan haar ben ik grote dank verschuldigd,” vertelt Josée Temmink.
Op de PowerPoint werd ook het stamhuis van de familie Horsthuis aan de Damweg in Tilligte vertoond. Ben tekende dit huis in 1984. De genodigden in het schoolmuseum kregen ook de openbare school aan de Laagsestraat te zien in vergelijking met de huidige situatie. Tevens het huis aan de Denekamperstraat waar de familie Horsthuis woonde en dat nu geheel in oude stijl is herbouwd door de familie Luft.
‘Ome Koos’
In de Tweede Wereldoorlog sluiten vele scholen noodgedwongen de deuren. Ben wil graag aan het werk. Via zijn oom, gemeentesecretaris in Pijnacker, krijgt hij werk aan geboden op het gewestelijk distributiekantoor. Samen met zijn latere vrouw, Erica Kentie, raakte hij in het verzet. Door zijn verzetsdaden moest hij onderduiken en heette vervolgens Koos de Bruin. “Het toeval wil dat vorige week Jan en Thea Loerts uit Veenendaal het VVV-kantoor binnenliepen. Daar zagen ze de flyer met daarop het portret van Ben Horsthuis. Thea riep meteen: ‘Dat is ome Koos’, want zij was de dochter van de Barendrechtse tandarts waar Ben was ondergedoken en herkende hem direct. Dit is echt een prachtig toeval, die zo mooi passen in dit bijzondere levensverhaal,” glundert Josée.
Natura Docet
Meester Bernink, oprichter van Natura Docet, kwam regelmatig over de vloer bij de Horsthuizen. Ben werd door hem geïnspireerd door zijn verhalen en zijn kennis van de natuur. Hij kwam ook regelmatig in het museum om daar inspiratie op te doen voor zijn tekeningen. Die vormden dan weer de basis voor zijn illustraties voor de bekende lesmethode biologie voor de lagere school ‘Van al wat leeft’.
‘Eén grote verzameldoos’
Ben Horsthuis bleef maar illustraties maken voor allerlei methodes, maar ook voor dagbladen, de Evangelische Omroep en natuurlijk ontwierp hij bijbelplaten. Deze zijn niet alleen in het schoolmuseum te zien, maar ook in de beide kerken in Ootmarsum. Ook ontwierp hij de uitnodiging voor het KOSC cabaret en daaruit mag blijken dat zijn banden met Ootmarsum nooit zijn verbroken. Hij was een echte workaholic en zat uren, dagen en jaren in zijn werkkamer te tekenen. In 1946 trouwde hij met zijn Erica, die hij op het distributiekantoor had leren kennen. In 1947 werd dochter Marika geboren en zij was ook bij de opening van deze expositie aanwezig en sprak haar waardering uit voor deze geweldige aandacht voor haar vader. “Bijna 25 jaar geleden is mijn vader overleden. Een man, die niet hield van muziek, want dat vond hij maar herrie. Hij had een ijzeren geheugen en hij dacht in beelden. Mijn vader hield het meest van de herfst als jaargetijde door het vergankelijke in de natuur. Zijn werkkamer was één grote verzameldoos. We hebben daar na het overlijden van onze ouders zoveel mooie, waardevolle dingen ontdekt. We zijn oprecht trots dat we in Ootmarsum nog zo mogen genieten van de nalatenschap van mijn vader. Ik weet zeker dat mam hier enorm van genoten zou hebben.”
Na haar mooie woorden onthulde Marika samen met Josée een prachtige ‘illustratie van meester illustrator Ben Horsthuis’.
Het is met recht een unieke expositie geworden, mede dankzij de inzet van Josée Temmink, Ada Koopman en Elise Leeuwenkuijl. Een deel van het schoolmuseum is ingericht met allerlei methodes, foto’s, werken van de hand van deze illustrator, die in 1918 geboren is in Oud Ootmarsum en in 1998 in Pijnacker is overleden. Hij wilde niet het erelidmaatschap van de gemeente, waarin hij vele jaren woonde. Hij wilde niet ingaan op de voorwaarde voor dit erelidmaatschap om zijn vrije werk in het gemeentehuis te exposeren. Ben Horsthuis wilde doen wat hij het liefste deed: TEKENEN!! Hij was een zeer bescheiden mens en wars van alle aandacht. Hoe mooi is het dan dat deze expositie, een postuum eerbetoon, in het schoolmuseum en in de beide kerken in Ootmarsum te zien is. Een echte aanrader om deze te bezichtigen, want het zal voor menigeen een openbaring en een feest van herkenning zijn om het werk van Ben Horsthuis in hele bekende methodes terug te vinden.
Foto’s Hanneke Spermon
