In het gebouw De Weemhof, onderdeel van het Openluchtmuseum Ootmarsum, is een fraai mozaïek onthuld door wethouder Ilse Duursma in samenwerking met Sake de Boer van de Historische Kring Enschede. Het is een kunstwerk dat vervaardigd is door de kunstenaars Nel Klaassen en Jacob Bouhuys en het kreeg in 1952 een plek in de Twentse textielschool in Enschede. In 2017 werd dit schoolgebouw gesloopt, maar werd het Mozaïekkunstwerk gered door betrokken mensen, die zich inzetten om de cultuur van Twente en haar historische kunstwerken niet verloren te laten gaan. Vervolgens werd gezocht naar een passende locatie om dit kunstwerk onder te kunnen brengen.
Het Openluchtmuseum in Ootmarsum stond daar open voor en dus werd het ‘gevaarte’, dat uit de muur van het schoolgebouw was gezaagd en zo’n 3 ton weegt, op een dieplader naar de Siepelstad gebracht.
Daar heeft het een tijd in de Schaapskooi gestaan en vervolgens met hulp van Hans Heupink en vele vrijwilligers in de Weemhof geplaatst. Er kwam een prachtig raamwerk omheen en zo heeft dit karakteristieke Twentse tafereel een passende plek gekregen als symbool voor het ontstaan van de Twentse textielindustrie.
Het ontstaan van het kunstwerk
De textielindustrie in Twente ontstond vanuit de huisvlijt op het platteland. In bijna elke boerderij was in de 19e eeuw wel een weefgetouw te vinden waar van eigen verbouwde vlas linnen stof werd gemaakt. Vervolgens ontstonden in de 20e eeuw fabrieken met honderden spinmachines en weefgetouwen waar katoen werd verwerkt. Voor die textielproductie waren vakmensen nodig. Hiervoor werd door de toenmalige textielfabrikanten samen met de overheid in 1952 de Twentse Textielschool opgericht. Deze werd gebouwd aan de Hengelosestraat in Enschede.
Om het ontstaan van de textielindustrie in deze regio te symboliseren werd een kunstwerk voor de hal van deze school in opdracht gegeven aan kunstenaar Nel Klaassen. (1906-1989). Ze was beeldhouwer, keramiste en wandschilder. Ze kreeg landelijke bekendheid door haar vele mozaïek kunstwerken zoals in de Rotterdamse schouwburg, de gebouwen van de NL Handelsmy en de Amsterdamse Bank en de Bijenkorf in Den Haag. Samen met Jacob Bouhuys creëerde ze dit kunstwerk dat bestaat uit duizenden keramische steentjes, die een afbeelding vormen van een Twentse spinster en een wever achter een weefgetouw.
De officiële onthulling
Hennie Olde Loohuis, voorzitter van het Openluchtmuseum, opende de officiële plechtigheid en heette iedereen van harte welkom om vervolgens het woord te geven aan secretaris Rob Meijer. Deze verhaalde over het kunstwerk, het ontstaan en ‘de reis naar Ootmarsum’. “Als bestuur vonden we dit een bijzonder passend kunstwerk bij het museum. Het heeft een mooie plek gevonden in de Weemhof waar het opgehangen is naast een echt weefgetouw. Hierdoor is een stuk Twentse historie en cultuur bewaard gebleven. En daar zijn we erg blij mee.”
Sake de Boer, voormalig leraar van de Textielschool, vertelde over zijn ervaringen met dit kunstwerk. “Ik had gesolliciteerd op deze Textielschool en kwam op een bank te zitten onder dit kunstwerk. Het heeft voor mij mede daardoor een bijzondere emotionele lading, want dat beeld van mezelf op dat bankje en kijkend naar het kunstwerk, ben ik eigenlijk nooit meer kwijt geraakt. Het doet me dan ook erg veel om het hier in de Weemhof te zien.”
Dick Buursink, voorzitter van de Historische Kring Enschede en voormalig gedeputeerde, belichtte het belang om dergelijke kunstwerken te behouden voor Twente. “We vieren dit jaar als Historische Kring ons jubileum en krijgen steeds meer leden. Dat zegt veel over hoe mensen momenteel terugkijken naar het verleden en dan met name naar de belangrijk rol, die de textiel heeft ingenomen in Twente, maar ook bijvoorbeeld in Duitsland. Dat stuk cultuur wil men vasthouden of ergens terugzien. Fabrieken zijn gesloten, maar er komt een andere invulling voor, die teruggrijpt naar het verleden. Daarom is het van groot belang dat het Openluchtmuseum Ootmarsum een ankerpunt is om dergelijke historie en cultuur, dat altijd verbonden blijft met deze landstreek, op deze wijze tot leven laat komen. Ook voor de gemeente en de lokale overheid een belangrijk gegeven om dergelijke musea te blijven ondersteunen. Het trekt toeristen en dat zien we op meerdere plekken in Twente, maar ook over de grens in Duitsland waar het industriële verleden en het leven op het platteland treffend in beeld worden gebracht. We zijn als Historische Kring dan ook erg blij met het behoud van dit kunstwerk en als het aan ons ligt blijft het daar niet bij om op deze wijze het verleden van Twente te koesteren,” besluit Dick Buursink zijn gloedvolle betoog.
Vervolgens onthulden de wethouder en Sake de Boer het prachtige mozaïek en onderstreepte Ilse Duursma de woorden van Dick Buursink door te zeggen dat het een eer is om als wethouder, met cultuur in de portefeuille, dergelijke kunstwerken, die van grote waarde zijn voor de Twentse historie, te mogen onthullen. Daarna werd het glas geheven op deze onthulling en op de samenwerking van betrokkenen – de redders van dit kunstwerk en de vrijwilligers van het openluchtmuseum – om dit allemaal gerealiseerd te krijgen.
