In het serene decor van de Kloosterkapel presenteerde Alphons Weierink zijn boek over ‘Bermmonumenten’. Marinus van den Berg sprak een indringende ‘overdenking’. Singer-song writer Frank Droste wist met een vijftal nummers de harten van de aanwezigen te beroeren.
Helie Knol ontving het eerste exemplaar. Jarenlang was zij de hartsvriendin van José Weierink, de zus van Alphons, die in 1972 door een noodlottig ongeval om het leven kwam.
“Je was er niet bij,” memoreerde Marinus van den Berg in zijn toespraak. Een rake typering voor alle nabestaanden, die getroffen zijn door het verlies van hun dierbaren als gevolg van een verkeersongeval. “Je hoort sirenes in de nacht. Dan flitst er door je hoofd dat je kind nog niet thuis is. Je probeert de slaap te vatten en dan hoor je geklop op je raam. De buurman maakt je wakker en niet veel later staat de politie aan de deur. Dan weet je genoeg. Het stormt in je hoofd en allerlei gedachten flitsen van links naar rechts. Anderen weten meer dan jij. Het blijft doordreinen: ‘Ik was er niet bij’. Vanaf dat moment verandert je leven in voor die tijd en na die tijd,” weet Marinus van den Berg de toch al emotionele snaren van de nabestaanden te raken. Ook de muzikale bijdrages van Frank Droste pasten naadloos in deze indrukwekkende ambiance. Dat ene zinnetje ‘Een roos dwars door mijn hart” vertelde veel, zo niet alles over deze aangrijpende middag.
Altijd in ons hart
De ‘gepensioneerde’ journalist Alphons Weierink opende deze bijeenkomst in een nagenoeg volle kloosterkapel.
Nabestaanden van verkeersslachtoffers, die een bermmonument trouw onderhouden, waren aanwezig. Maar ook familie, vrienden en andere bekenden voelden de impact van deze bijeenkomst in de kloosterkapel. “De eerste keer dat ik hier in dit decor mocht zijn was als misdienaar. De rector van het klooster leidde de viering en verder zaten er alleen maar zwart gekapte zusters in de kapel. Het maakte heel veel indruk op mij. In 2007 namen de nog aanwezige zusters afscheid en mocht ik daar als journalist een verslag van maken. Geen rector meer, maar nog een handjevol zusters op leeftijd, die het klooster geen bestaansrecht meer konden geven. Ik heb hier veel voetsporen staan en de sfeer van deze kapel zijn de ingrediënten om het boek ‘Bermmonumenten’ juist op deze plek te presenteren. Het doet me veel, niet alleen omdat ik als journalist deze serie maakte, maar ook als lotgenoot. Bijna 50 jaar geleden overleed mijn zus José aan de gevolgen van een noodlottig ongeval. Ze kwam weer van een carnavalsfeest en ik weet nog dat een priester bij ons thuis de onheilsboodschap kwam brengen. Voor haar geen bermmonument, want dat was in die tijd nog zeker niet gebruikelijk. Toch kan ik blindelings de plek aanwijzen waar mijn zus is verongelukt. In latere jaren zag je steeds meer bermmonumenten verschijnen en als ik er langsloop of fiets, dan stop ik meestal even. Het zijn dierbare plekken, maar uit ervaring weet ik dat het gemis altijd blijft. Ik wilde heel graag een dergelijke serie maken. Wat ben ik dankbaar dat ik die kans heb gekregen. Raymond Korse adviseerde me om deze artikelen te beginnen met het verhaal over mijn zus José. Daarmee gaf het me een ingang bij andere lotgenoten en dat gaf in de vele gesprekken, die ik mocht voeren, een heel fijn gevoel. Op deze wijze werd het voor mij echt een emotionele belevenis. Ik werd deelgenoot van de nabestaanden en zij verschaften mij door hun openheid een kijkje in hun ziel. Altijd in ons hart, hoorde ik vaak. Maar ook hoe belangrijk het voor hen is om dit bermmonument te onderhouden. Herinneringen werden daarmee levend gehouden”, vertelt Alphons Weierink.
‘Een monument voor alle verkeersslachtoffers
‘Raymond Korse, chef redactie van TC Tubantia, is ook een lotgenoot en hij benadrukte hoe moeilijk het is om als journalist en als lotgenoot dodelijke ongevallen te verslaan.
“We beseffen heel goed dat ieder ongeluk en zeker met dodelijke afloop enorm veel impact heeft. Naar aanleiding van deze serie van Alphons ontvingen we als krant enorm veel reacties. Niet alleen van nabestaanden, maar ook van getuigen, van politie en ambulancepersoneel, maar ook van de ‘veroorzakers’ van dergelijke ongelukken. Het is voor alle betrokkenen allemaal zo ingrijpend. Dat geldt ook voor mij, want als jochie verloor ik in 1978 mijn zus Anita. Ze verongelukte in Spanje. Mijn ouders waren kapot. Zelf ervaar ik het nog steeds als een breuk in mijn leven. Na deze serie over bermmonumenten heb ik het besluit genomen om de plek waar mij zus is verongelukt te ontdekken. Het blijft een onmetelijk verdriet, maar dergelijke monumenten geven ook troost. Dit boek geeft troost, maar is ook tegelijkertijd een waarschuwing om voorzichtig te zijn. Let op veiligheid, hou rekening met anderen en wees niet roekeloos. Jaarlijks overlijden meer dan 600 mensen aan verkeersongelukken en dat heeft heel veel gevolgen voor familie en bekenden’. Dit boek is een monument voor alle verkeersslachtoffers met troostrijke verhalen voor de nabestaanden om toch verder te kunnen met het gigantische verdriet.”
‘Het leven gaat door’
De auteur van het boek sluit deze intense en bijzondere middag af met schrijnende informatie, maar vooral met een positieve invalshoek. “Van een aantal nabestaanden krijg je te horen dat hun bermmonument al verschillende keren vernield is of dat er kaarsen of lichtjes zijn gestolen. Zelf hoorde ik dat een Ootmarsumse getroffen is door het feit dat haar verloofde in hetzelfde jaar als mijn zus is verongelukt. Het greep haar aan, maar ik heb de naam van haar vriend bij RTV Oost mogen noemen en ook nu refereer ik aan de naam van Ben Eertman, die in hetzelfde jaar als mijn zus José door een verkeersongeluk kwam te overlijden. Het is ook goed om te horen dat ‘verstopte’ monumenten nu zichtbaar zijn en dat een onbewaakte spoorwegovergang na vele jaren veiliger is gemaakt en dat het monument daar kan blijven bestaan, omdat het niemand in de weg staat. Het geeft nogmaals de impact en het belang aan van deze monumenten ‘ergens’ langs de weg. Een blijvende herinnering, die de slachtoffers een gezicht geven,” besluit Alphons Weierink.
Marinus van den Berg laat in een gedicht weten dat ‘Het leven door gaat’ en Frank Droste besluit met het lied van Danny Vera, want iedereen die te maken heeft met dergelijke ongelukken belandt in een Rollercoaster van emoties. “Ik was er niet bij”. Marinus van den Berg karakteriseert het verlies nog maar eens treffend: “Hoe vaak is hij of zij aanwezig in zijn of haar afwezigheid.” Om nooit meer te vergeten.
Het boek ‘Bermmonumenten’ ligt in iedere boekhandel in Twente en de Achterhoek.
