Vanaf het moment dat COVID-19 zijn intrede deed in Nederland, voelde Marcel Rekers dat dit virus de wereld op zijn kop kon zetten. Als IC-verpleegkundige in het Radboudumc zag hij de eerste patiënten binnenkomen. Het gevoelsmens besefte direct de geweldige impact van deze pandemie, die eigenlijk nog in ‘de kinderschoenen’ stond. Marcel wilde van betekenis zijn, net als zijn collega’s, voor de ernstig zieke mensen. Daarnaast gaf hij direct aan de leiding van het Radboud aan of hij het werk op de IC mocht fotograferen.
Hij wilde het heel graag vastleggen en kon zo zijn beide passies, fotograaf en IC verpleegkundige, combineren. Het resulteerde in een werkelijk indrukwekkend boek met als titel ‘Door onze ogen gezien’. Het zijn vooral de foto’s, die de eerste Coronagolf treffend weergeven. Wat is het dan prachtig dat de oud-Ootmarsummer in zijn geboortestad een lezing komt geven over dit boek, zijn ervaringen uit deze Coronatijd en zijn reis naar Suriname waar hij ook in het ziekenhuis geholpen heeft om het lijden van Coronapatiënten te verlichten en hen te genezen. Op 3 september geeft hij deze lezing in de Simon en Judaskerk, die om 20.00 uur begint.
Opgegroeid in de Siepelstad
Het huis van de familie Rekers stond aan de Smithuisstraat in Ootmarsum. Marcel groeide daar op in een harmonieus gezin met zijn broers Peter en Hans. Hij doorliep er de lagere school en vervolgde zijn leerperiode op de Melchior Winhoff Mavo in zijn geboorteplaats. Het leven in het gezin werd op zijn kop gezet, nadat pa Rekers plotseling uit het leven werd weggerukt. “Het had heel veel impact, omdat wij als kinderen nog erg jong waren en mijn moeder er alleen voor kwam te staan. Zelf nam ik de beslissing om naar Arnhem te gaan om daar mijn studie tot verpleegkundige te volgen. Het was niet direct mijn allergrootste droom, omdat mijn passie toch fotografie bleek te zijn. Deze opleiding was echt een hele goede tweede en ik heb er nooit spijt van gehad om als verpleegkundige de zorg voor anderen op me te nemen. Dat kun je niet alleen en daarom is het van belang dat je in een hecht team werkt om samen blijdschap en verdriet te delen,” vertelt Marcel over zijn keuze voor de zorg.
Werken in de zorg
Rekers rondde met succes zijn opleiding verpleegkunde af om vervolgens zijn militaire dienstplicht in het dr. A. Matthijssen hospitaal in Utrecht te vervullen. In de zorg voelde hij zich helemaal thuis en werkte onder meer in Arnhem, Nijmegen en Doetinchem. Naast zijn werk studeerde Marcel bedrijfskunde aan de Hoge School van Nijmegen om verder ook managementstaken op te kunnen pakken. “Ik heb een heel afwisselend bestaan gekend in de zorg. Niet alleen met mijn handen aan het bed, maar ook in de organisatie en het beleid van ziekenhuisafdelingen heb ik iets kunnen betekenen. IC-afdelingen lopen als een rode draad door mijn werk, maar als hoofdverpleegkundige van de Kinder Intensive care heb ik ervaren hoe indrukwekkend de ziekte van een kind is. In eerste instantie natuurlijk voor de jonge patiënt zelf, maar zeker ook voor de ouders, broertjes en zusjes en grootouders. Wat je daar ziet aan verdriet en zorg grenst soms aan het onmenselijke, want wie wil nu zijn kind verliezen,” zegt de Ootmarsummer met omfloerste stem.
Pandemie van de eenzaamheid
Als leidinggevende schoot het fotograferen er regelmatig bij in en die passie wilde Marcel Rekers niet verliezen. Hij besloot om weer IC verpleegkundige te worden, waardoor het mogelijk bleek aan de fotoacademie in Amsterdam op het hoogste niveau een studie fotografie te studeren. “Deze opleiding gaf mij een heel goed gevoel. Op het moment dat Covid-19 de ziekenhuizen binnensloop en niet veel later ‘explodeerde’ voelde ik dat ik deze ramp vast moest leggen. Je weet dan ook dat je heel zorgvuldig te werk moet gaan. Dus overlegde ik veel met de leidinggevenden, maar zeker ook met de patiënten en collega’s, die ik fotografeerde. Hoe verder in de tijd, hoe meer ik besefte dat dit een ongekende pandemie bleek te zijn, die ik vastlegde. We werden naïef verrast door de enorme gevolgen van deze Corona pandemie. Ook over de wijze van behandelen leerde je iedere dag weer bij. Ik heb heel veel respect voor al die mensen in de zorg, die heel snel allerlei nieuwe informatie om wisten te zetten naar een betere behandelwijze. Met elkaar zetten we de schouders eronder en ieder detail werd doorgegeven. Desondanks zagen wij, bij vaak de meest kwetsbare patiënten, hoe het leven van hen uit onze handen glipte,” benadrukt Marcel Rekers de dramatische uitwerkingen van Covid-19.
“Op meerdere van mijn foto’s is te zien hoe eenzaam de patiënten vechten voor hun leven of hoe één familielid aan de rand van het bed de doodsstrijd van een geliefde ervaart. Maar ook hoe de zorgmedewerkers in hun pakken op de volledig geïsoleerde IC-afdeling vochten voor hun patiënten. Dat is niet in woorden uit te drukken. De epidemie verspreidde zich wereldwijd, maar het is toch de pandemie van de eenzaamheid geworden. De foto’s, die ik heb mogen maken, geven het levensgrote contrast tussen kracht en kwetsbaarheid aan. Ik ben ontzettend dankbaar dat ik die eerste vier maanden van Covid-19 in beeld heb kunnen brengen.”
‘Vergeet nooit wat dit virus heeft aangericht’
Marcel Rekers kan uren praten over wat hij allemaal op de IC-afdeling heeft gezien. Het laat hem geen moment onberoerd. Maar wat hij met zijn camera in beeld heeft gebracht, kunnen woorden nooit vertellen. “Foto’s, die de Covid-19 als een historisch document in beeld brengen. Ik hou van portret – en documentaire fotografie, waarbij het sociale een belangrijke rol speelt. In deze Corona-tijd kwam dit allemaal samen. ‘Door onze ogen gezien’ geeft ook angst, wanhoop, hoop, vertrouwen en vastberadenheid weer.
Fases, die we gekend hebben in de ziekenhuizen. Uiteindelijk ervaarden we als zorgmedewerkers dat we door onze saamhorigheid de klus konden klaren. Niet iedereen konden we redden. Steeds vaker zagen we dat door goede behandelingen en liefdevolle zorg onze patiënten deze crisis overleefden. Het heeft me wel geleerd dat we nooit moeten vergeten wat dit virus heeft aangericht. Mensen werden doodziek en moesten vaak in eenzaamheid strijden voor hun leven. Dat alleen zijn heeft me heel erg aangegrepen. Daarbij voeg ik ook het beeld van mijn moeder, die in een verzorgingshuis in Ootmarsum woont. Op Moederdag mochten mijn broers en ik niet naar binnen. Dat gaf een machteloos gevoel en dat beeld zag ik ook vaak terug bij patiënten en hun familie. Onmenselijke taferelen en daarvan zijn foto’s terug te vinden in het boek. De jongeman van 22 jaar, liggend op zijn buik, die knokte om te blijven leven, de al wat oudere man, zielsalleen, aan het bed van zijn doodzieke vrouw, zorgmedewerkers die vol liefde een arm om hun patiënten sloegen. Covid-19 heeft me iedere seconde van de dag gegrepen, er heeft iets ongekends plaatsgevonden en laten we dat echt nooit, nooit, nooit meer vergeten,” besluit Marcel Rekers.
