Natuur en gezondheid

Fons Temmink is de nieuwe voorzitter van de Vogelwerkgroep Ootmarsum, die onder de Heemkunde vereniging valt. Tevens is hij secretaris van de Stichting Natuur en Milieu. Een echte natuurliefhebber dus, die echter samenwerking met alle belanghebbenden hoog in het vaandel heeft staan. Hij is geboren en getogen in Enschede, maar logeerde regelmatig bij familie in Ootmarsum, waaronder oma Tenniglo ‘koffiekan’. Na zijn studie werkte hij als (kinder)neuroloog en heeft zich daarnaast enorm ingezet om slaapcentra op te richten. Fons Temmink heeft zich ten doel gesteld om mensen, jong en oud,  bij de natuur te betrekken. Eén van de mogelijkheden is middels deze columns. De natuurliefhebber schetst een prachtig beeld en wil iedereen er op wijze, en dat doet hij met steekhoudende argumenten, hoe belangrijk de natuur is voor de gezondheid van de mensen.

De effecten van de natuur
In de tweede helft van de 20^e eeuw  zijn de mensen in toenemende mate vervreemd van de natuur. Door de 24 uursmaatschappij is de werkdruk toegenomen, veel mensen worden het grootste deel van de dag door muren omringd. Zitten de gehele dag bij kunstlicht en werken met airconditioning.  Ze zijn daardoor afgesneden van temperatuurswisselingen, dag-nachtritme en wisselende seizoenen.

Kinderen hebben tegenwoordig volle agenda’s, worden per auto naar school, zwemles of sport gebracht. De spelcomputer en tv is uitdagender dan de natuur geworden. De mens  (groot en klein) is mede door de geweldige technologische ontwikkeling steeds verder van de natuur komen te staan. Het voorvoegsel tele (van televisie, telefoon, telegrafie, telescoop etc.) dat ver betekent, geeft dat al aan. Wanneer we naar de Nederlandse situatie kijken zien we dat er een toename is aan chronische ziekten (4,5 miljoen mensen  lijden aan hart-en vaatziekten, suikerziekte, chronische longaandoeningen, depressies, angststoornissen etc.) 48% van de volwassenen en 13% van de kinderen  hebben overgewicht als gevolg van o.a. slechte leef- en eetgewoonten,  slaapstoornissen en bewegingsarmoede (41% van de volwassenen en 75% van de kinderen beweegt te weinig). 40% van de Nederlanders heeft last gehad van een psychische aandoening en jaarlijks komen daar 190.000 bij, 3-4% van de kinderen hebben ADHD (40-45% van de kinderen met een slaapstoornis worden gemisdiagnostiseerd als ADHD!) Gebleken is dat 25%  van de Nederlanders boven 18 jaar maar een paar keer per jaar in de natuur komt.

Aan de andere kant is de landelijke politiek er opgericht om  de gezondheidszorg steeds meer te verplaatsen van ziekenhuis naar de burger zelf, waarbij zelfmanagement, eigen regie en een gezonde leefstijl steeds belangrijker wordt. Daarin kan de natuur een duidelijke rol spelen. Stadsparken, tuinen en kleine natuurgebieden die grenzen aan woonwijken zijn ideaal om dagelijks met groen (vitamine G) in contact te komen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken, dat de natuur een heilzame werking heeft op onze lichamelijk en geestelijke gezondheid en welbevinden. Zelfs een klein beetje groen blijkt al verrassend veel invloed te hebben. Bewezen is dat een verblijven in de natuur of zelfs kijken ernaar leidt tot vermindering van pijn, negatieve emoties en toename van energie. Proefpersonen raakten hun opgewekte somberheid, gespannenheid en kwaadheid sneller kwijt. Bewegen, zelfs korte wandelingen,  in de natuur bleek psychische problemen veel beter te voorkomen dan bewegen op een sportveld. Studenten maakten zelfs hun tests beter als ze naar een serie natuurdia’s keken dan wanneer ze naar een serie stadsdia’s hebben gekeken. Het bleek namelijk dat de natuur met name effect had op de ‘hogere cognitieve functies’ als ordenen en plannen, probleemoplossend vermogen en impulsbeheersing.

Kortom contact met de natuur geeft:

• Een betere concentratie
• Creatievere oplossingen
• Minder stress
• Bij kinderen meer zelfvertrouwen en beter omgaan met stresssituaties, presteren sneller en hebben minder angst, verdriet of boosheid.
• Meer beweging, dat op zichzelf al goed is voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Behalve dat de natuur goed is voor gezondheid, levert het ook economische winst op (bv. toerisme). In dat kader is het meedoen van de gemeente Dinkelland aan de ‘Entente Florale’ een prachtige aanzet om de woonkernen duurzaam groen te maken. We moeten daarom de ‘stukjes’ groen (dus ook de bomen) , die we al bezitten koesteren. Zij zijn de ‘longen’ van onze gemeente.
Fons Temmink, secretaris SNMO en voorzitter Vogelwerkgroep