De stichtingen ‘Behoud Twents Landschap’ en ‘Natuur en Milieu Ootmarsum’ hebben grote vraagtekens bij het onsamenhangende maaibeheer en onderhoud van het openbaar groen door Noaberkracht. Volgens hen leidt het tot verdere achteruitgang van biodiversiteit en daarover maken de stichtingsleden zich grote zorgen. Biodiversiteit is momenteel een heet hangijzer en wordt zelfs aan de keukentafel of tijdens verjaardagen bediscussieerd. Hoe het is op te lossen ligt vermoedelijk in de toekomst, want panklare regelingen lijken er niet in te zitten. Kortom de meningen zijn verdeeld. Om toch richting aan de discussie te kunnen geven hebben de beide stichtingen hun verhaal en ook hun kritiek op het maaibeheer, maar ook over aanspreekpunten en de coördinatie vanuit de gemeente op papier gezet en doorgespeeld naar Burgemeester en Wethouders van de gemeente Dinkelland. “In februari 2018 heeft de raad van de gemeente Dinkelland een motie aangenomen om te komen tot een verbetering van de biodiversiteit in de betreffende gemeente. Op grond daarvan is er een beleidsnota opgesteld genaamd: ‘Biodiversiteitsvisie Dinkelland’. De uitgangspunten in dit beleidsstuk zijn veelbelovend. Adviesbureau Eelerwoude geeft hierin aan dat op diverse plaatsen in de gemeente de biotopen voor plant- en diersoorten sterk kunnen worden verbeterd voor bijvoorbeeld bijensoorten, vlindersoorten en vogels. Daarin speelt het maaibeleid van Noaberkracht en het onderhoud van het openbaar groen een cruciale rol. Dat maaibeleid is globaal gericht op het maaien van de eerste meter berm in het voorjaar in verband met de verkeersveiligheid en de tweede maaibeurt wordt uitgevoerd in september/oktober, waarbij alle bermen en sloten worden glad gemaaid en het maaisel wordt afgevoerd,” vertellen de stichtingsleden. “Wij als natuurorganisaties: Stichting Natuur en Milieu Ootmarsum en Stichting Behoud Twents Landschap zien echter dat de dagelijkse praktijk niet altijd goed uitpakt voor het verbeteren van de biodiversiteit. Uit jarenlang veldwerk en signaleringen van vrijwilligers door beide natuurorganisaties blijkt het volgende dat het maaibeheer van Noaberkracht nog veelal op de traditionele manier wordt uitgevoerd, namelijk ‘glad en strak’. Daardoor blijft er weinig ruimte over voor insecten om in glad geschoren bermen en sloten te kunnen overleven. Door het gebruik van de maai-zuigmachine verdwijnen bovendien veel insecten-eitjes, larven of poppen in de afvalbak. Hierdoor overleven er weinig insecten de winter. Ook voor vogels zoals patrijzen, sijzen, vinken, putters en dergelijke valt in deze bermen nauwelijks voedsel te vinden, omdat het zaad en de insecten voor de winter al zijn afgevoerd.”
Het maaibeleid wordt niet altijd uitgevoerd overeenkomstig de planning van Noaberkracht. Men reageert vaak op verzoeken of klachten van bewoners om bermen en sloten eerder te maaien of openbaar groen vroegtijdig te snoeien, zodat de betreffende bewoners een beter uitzicht hebben of minder bladafval op de stoep krijgen. Dat kan leiden tot verstoring van broedende vogels, doodmaaien van kikkers en padden en het niet tot zaadvorming komen van kruiden, met alle gevolgen van dien voor insecten en vogels. Een ander punt van kritiek is dat een lid van een van de bovengenoemde natuurorganisaties navraag doet waarom bepaalde ingrepen in het groen hebben plaats gevonden er geen duidelijk aanspreekpunt is. De coördinatie van het beheer is voor hen niet altijd duidelijk. Dat kan leiden tot misverstanden tussen vrijwilligers, die een bijdrage willen leveren aan het behoud van de biodiversiteit en de medewerkers van Noaberkracht.
De beide natuurorganisaties laten het college echter nog meer weten: “De keuze van het plantmateriaal in het openbaar groen is vaak eenzijdig en niet bevorderlijk voor de biodiversiteit. Denk daarbij aan de aanplant van grote groepen laurier en blokhagen van liguster en beuk. Ook de kwaliteit van de bomen, die worden geplant laat vaak te wensen over (dubbele top, gebogen vorm, matige vitaliteit),” steken de natuurliefhebbers hun kritiek niet onder stoelen of banken.
De visie van de beide stichtingen is dat goed bermbeheer langs fiets- en wandelpaden, sloten, natuurgebieden en rond natte of schrale plekken de ecologische waarde verhoogt. Vogels, kleine zoogdieren, amfibieën, reptielen en insecten vinden er een ideale voedsel- ,nest- , schuil- en overwinteringsplek. Tevens heeft dat goede bermbeheer een positieve invloed op de belevingswaarde van de voorbijgangers. Dat geldt ook voor de vele toeristen die Noordoost Twente elk jaar bezoeken. Zij komen hier om te genieten van het authentieke Twentse landschap met houtwallen, kronkelende beken, fraaie bermen, bossen, heidevelden etc. “Door het berm- en slootmaaisel bij voorkeur enkele dagen te laten drogen alvorens het machinaal op te rapen, komen de zaden vrij uit het maaisel en blijven op de bodem liggen als voedsel voor dieren en tot hergroei van planten,” lichten de natuurorganisaties hun ideale maaibeheer toe. “Door deze verschraling vermindert de productie van biomassa en zal er in de loop der tijd minder maaisel hoeven te worden afgevoerd. Lees kostenreductie.”
Het advies van de beide stichtingen aan de gemeente Dinkelland/Tubbergen en de uitvoeringsinstantie Noaberkracht is een helder verhaal. “Verbeter de coördinatie van de onderhoudswerkzaamheden aan bermen/sloten en openbaar groen en zorg voor een heldere communicatie met burgers en vrijwilligers. Welke personen zijn aanspreekbaar?
Verander het maaibeleid door veel gevarieerder te gaan maaien en meer bermen en sloten tot na de winter ongemoeid te laten. Zorg voor een duidelijke fasering in maaibeleid. https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=25016
Zaai kansrijke bermen in met kruidenrijke mengsel die bijen, vlinders, vogels e.d. aantrekken. Dit is voor bewoners en toeristen ook een lust voor het oog en bevordert de aantrekkelijkheid van onze gemeente.
Stop met het gebruik van alle bestrijdingsmiddelen die de biodiversiteit verminderen en vraag ondernemers in uw gemeente hetzelfde te doen.
Kies voor ecologische beheer (verschraling) waardoor de gemeente op termijn kosten kan besparen.
Kies voor het oprapen van maaisel in plaats van het afzuigen ervan. Dit zorgt voor meer overlevingskansen voor insecten en vogels.”
De stichtingen Natuur en Milieu Ootmarsum en Behoud Twents Landschap willen heel graag hun bevindingen in een gesprek met de raadsleden en het college hun bevindingen nader toelichten. Ook zou het wenselijk zijn middels een veldbezoek om de raadsleden en het college concrete voorbeelden te laten zien hoe de biodiversiteit kan worden bevorderd.”
Wie meer informatie wil over het werk van deze beide stichtingen of om mee te denken met hun visie kan contact opnemen met Stichting Natuur en Milieu Ootmarsum, Jos Heerink 06-53346727 of heerinkjhm@gmail.com of Stichting Behoud Twents Landschap, Chris van Benthem 06-13189115 chrisvanbenthem@outlook.com
