Op 4 februari 2025 is het precies 200 jaar geleden dat Overijssel werd getroffen door de verwoestende stormvloed van 1825. Deze natuurramp, veroorzaakt door een felle noordwesterstorm en springtij, brak op 65 plekken de dijken en zette een kwart van de provincie onder water. Het geweld van het water sleurde mensen, dieren, bomen en complete boerderijen mee. Alleen in Overijssel vielen al 305 dodelijke slachtoffers. De stormvloed van 1825 geldt als de grootste natuurramp van de negentiende eeuw in Noordwest-Europa.
Tijdens die ramp speelden kerken en kerkklokken een belangrijke rol. Alle redenen om 200 jaar na dato ook de kerken en vooral de klokken tijdens deze herdenking een rol te laten spelen. In het rampgebied slaan op 4 februari om 18.25 uur de klokken 305 keer en dat is een eerbetoon aan de slachtoffers. Eén slag voor iedere slachtoffer.
Solidair
Op de vraag van deze redactie van In en Om Ootmarsum of ook andere ‘kerkklokken’ solidair kunnen zijn, werd positief geantwoord door de organisatie van 200 jaar Stormvloed 1825. Dat heeft er toe geleid dat op 4 februari om 18.25 uur de kerkklokken van de Simon en Judaskerk en de Protestantse kerk uit solidariteit voor de slachtoffers luiden. Tijdens en na de ramp in 1825 speelden kerken een cruciale rol. Ze luidden de noodklokken om mensen te waarschuwen voor het snel stijgende water. Daarnaast boden ze onderdak aan vluchtelingen en verzorgden ze praktische hulp zoals eten, drinken en kleding. Na de ramp werden kerken een plek van troost, rouwverwerking en gemeenschapsherstel. Ook in deze herdenking spelen kerken weer een centrale rol. Alle reden dus om ook tijdens deze herdenking de slachtoffers te gedenken. Rampen moeten we niet vergeten ook al is het jaren geleden en misschien ver van ons bed. Het kan iedereen en ieder gedeelte van het land overkomen. Hoe gek het ook klinkt, maar van rampen kun je leren. Deze watersnoodramp heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat er een Afsluitdijk kwam en de watersnoodramp in Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant leverde de Deltawerken op, waardoor deze provincies minder kwetsbaar zijn geworden voor het onverwachte wassende water.
Een programma vol herdenken, leren en vooruitkijken
STORMVLOED 1825; 200 jaar na de watersnoodramp
Herdenken, leren en vooruitkijken
Op 4 februari 2025 is het dus precies 200 jaar geleden dat Overijssel werd getroffen door de verwoestende stormvloed van 1825. Deze natuurramp, veroorzaakt door een felle noordwesterstorm en springtij, brak op 65 plekken de dijken en zette een kwart van de provincie Overijssel onder water. Het geweld van het water sleurde mensen, dieren, bomen en complete boerderijen mee. Alleen in Overijssel vielen al 305 dodelijke slachtoffers.
De stormvloed van 1825 geldt als de grootste natuurramp van de negentiende eeuw in Noordwest-Europa. Desondanks, wordt deze ramp vaak vergeten. Om deze gebeurtenis te herdenken en aandacht te vragen voor waterbeheer en klimaatadaptatie, organiseren Het Oversticht, Stichting Overijsselacademie en Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) een speciaal (herdenkings)programma op 4 en 5 februari 2025.
| HERDENKINGSMOMENT: KLOKKEN LUIDEN
Tijdens de ramp in 1825 speelden kerken een cruciale rol. Ze luidden de noodklok om mensen te waarschuwen voor het snel stijgende water, boden onderdak en zorgden voor eten, drinken en kleding. Twee eeuwen na dato luiden we opnieuw de klokken, ditmaal niet als waarschuwing, maar als eerbetoon aan de slachtoffers. Op 4 februari 2025 zullen in het voormalige rampgebied om precies 18.25 uur de klokken 305 keer luiden – één slag voor ieder slachtoffer.
Praktische informatie: Datum: 4 februari 2025 Tijd: 18.25 uur Locaties: Op zoveel mogelijk plaatsen in (en rondom) het overstroomde gebied van 1825 Aanvullend: Wil je deelnemen aan deze herdenking? Ga naar www.stormvloed1825.nl om je aan te melden.
|
| § PODCAST WATERWOLF
De vergeten watersnoodramp van 1825 herleeft in de podcast ‘Waterwolf’. Historicus Martin van der Linde (Overijsselacademie) en architectuurhistoricus Marieke van Zanten (Het Oversticht) onderzoeken de verhalen en plekken rond deze ramp. Hoe kon het gebeuren? Wat was de impact op mens en landschap? En wat kunnen we vandaag leren van 1825? Je hoort nazaten en (amateur)historici die vaak al decennialang onderzoek doen naar de ramp. Daarnaast spreken we experts over onze huidige waterbescherming en de klimaatuitdagingen van de toekomst. Welke maatregelen zijn nodig om een nieuwe ramp te voorkomen? En wat kunnen mensen zelf doen? Vanaf 5 februari 2025 is de podcast ‘Waterwolf. De stormvloed van 1825’ beschikbaar op Spotify, Apple Podcast en andere podcast-apps.
Praktische informatie: Release: 5 februari 2025 |
| § WATERSNOODSYMPOSIUM – 5 FEBRUARI 2025 – KAMPEN
Op 5 februari vindt in de Broederkerk in Kampen het Watersnoodsymposium plaats, waarin de ramp en de huidige uitdagingen van waterbeheer centraal staan. Historische inzichten worden gekoppeld aan hedendaagse vraagstukken zoals zeespiegelstijging en klimaatverandering. Het symposium omvat onder andere inspirerende lezingen, panelgesprekken en de lancering van de podcastserie ‘Waterwolf’. Dit alles zal gebeuren onder leiding van journalist en IJsselambassadeur Wim Eikelboom.
Programma: · Keynote-lezing over de ramp en de impact op de Nederlandse watergeschiedenis door Lotte Jensen (hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan Radboud Universiteit Nijmegen. · Duurzame waterveiligheid voor de regio door Deltacommissaris Co Verdaas. · Klimaatadebat: Historicus Adriaan Duiveman (KU Leuven) over hoe cultuurhistorische verhalen over ons waterstaatsverleden ons huidige klimaatdebat beïnvloeden. · Panelgesprek met onder andere: Dirk-Siert Schoonman (Dijkgraaf WDODelta), Erik Faber (wethouder gemeente Kampen), Nanco Dolman (expert waterrobuuste steden bij Deltares), Lotte Jensen (RU Nijmegen) en Jacolien van de Wetering (Raadslid gemeente Kampen). · Informatiemarkt in de foyer van de Stadsgehoorzaal Kampen. · EXPO bij Het Stadsarchief Kampen.
Praktische informatie: · Datum & tijd: 5 februari 2025, 13.00-17.00 uur · Locatie: Stadsgehoorzaal, Kampen Aanmelden: Wil je het sumposium bijwonen? Ga naar www.stormvloed1825.nl om je aan te melden. |
| § (BURGER)ONDERZOEK OVER DE WATERSNOODRAMP VAN 1825.
Naast de herdenking en het symposium wordt een archeologisch burgeronderzoek uitgevoerd naar het leven vóór de grote dijkverzwaringen. Dit onderzoek van Eva Kaptijn en Olaf Satijn legt de relatie bloot tussen de mens en de omgang met het water in de negentiende eeuw. |
| § RENOVATIE GEMAAL A.F. STROINK EN HOOGWATERKANON BLANKENHAM
WDODelta wil graag 200 jaar na dato de aandacht vestigen op haar erfgoed op het gebied van waterveiligheid en het waterbeheer. De ramp was destijds aanleiding om het waterbeheer beter te organiseren; voorgangers van het waterschap werden na 1825 opgericht, dijken werden versterkt, hoogwaterkanonnen opgesteld en plannen voor bemaling uitgewerkt. Om ook deze eeuw veilig te zijn achter de dijken, blijven aanpassingen – met zorg voor ons erfgoed en vanuit lessen uit het verleden – nodig, onder meer door restauraties aan het monumentale gemaal A.F. Stroink en het hoogwaterkanon bij Blankenham. |
Organisatie en dankwoord
Dit (herdenkings)programma wordt georganiseerd door Het Oversticht, Stichting Overijsselacademie, Waterschap Drents Overijsselse Delta en Stadsarchief Kampen, met steun van diverse partners en sponsoren.
Contact en meer informatie
Ga voor meer informatie over het programma, het aanmelden voor het symposium of het luiden van de klokken naar www.stormvloed1825.nl. Neem voor vragen contact op met Marieke van Zanten (marieke.vanzanten@hetoversticht.nl | 06 11516912) of tussen 24 januari en 3 februari met Daan Goris (daan.goris@hetoversticht.nl | 06 15183721).
