De restauratie van het Molenhuisje nadert haar voltooiing. Voor onder meer rasSiepel Rob Meijer is dit gebouw een paradepaardje. Het Molenhuisje is in feite het enige historische overblijfsel van de vroegere Commanderie. Om dat nog meer cachet te geven heeft Meijer in overleg met de stichting Openluchtmuseum Ootmarsum en het bestuur van de vereniging Heemkunde de (vergader)kamer ingericht en omgedoopt tot Commandeurskamer.
“De benedenverdieping is in gemeenschappelijk gebruik en de voormalige woonkamer van het woonhuis is omgedoopt tot Commandeurskamer,” vertelt Rob Meijer. “Het raadsmeubilair van de voormalige gemeente Ootmarsum met onder meer de burgemeestersstoel is hier geplaatst. Aan de wanden zijn schilderijen te vinden, die de historie van de Commanderie en het Huis Ootmarsum weergeven.
Er hangen twee statige schilderijen (replica’s) van de Commandeurs, die Ootmarsum heeft gekend: Van Keppel en Bodelswing. In totaal zijn er trouwens 20 Commandeurs geweest. Daarnaast zijn er portretten van de laatste bewoonster en eigenaars te zien en natuurlijk het welbekende schilderij van Meindert Hobbema uit 1690, waarop de oude situatie van de gebouwen goed weergegeven is. Van het nieuwe huis, rond 1750 gebouwd, is een aquarel aanwezig. Dit is een reconstructietekening door Peter Paul Hattinga Verschuere.” De Commandeurskamer is een fraaie ruimte geworden en heeft de allure van vroeger teruggekregen. Meijer hoopt dat de huidige Commandeur, Jan Reint de Vos van Steenwijk, deze Commandeurskamer wil openen. Jan Reint de Vos is tevens landcommandeur van de Balije Utrecht van de Ridderlijke Duitse Orde en is de 80e commandeur sinds 1190.
Geschiedenis
Het Molenhuisje met molens behoorde tot het ‘Huis Ootmarsum’. De omliggende grachten werden gevoed door beekjes vanuit de beekdalen aan de voet van de Kuiperberg. Het water werd in de stadsvijver opgevangen en als er gemalen moest worden, werden de schuiven opengetrokken en ontstond er stromend water.
De beide molens van de ‘Commanderie van de Ridderlijke Duitse Orde’ worden in 1413 voor het eerst genoemd. De voorste molen leverde geregeld wateroverlast op voor de stad. Dat gold niet voor de onderste molen. De opbrengst van de beek was eigenlijk niet groot genoeg voor twee molens. Ze werden dan ook om en om gebruikt. In 1504 was er sprake van een oliemolen. In 1717 verpachtte Johan Sigismund van Heijden de beide watermolens, bestaande uit twee korenmolens en een oliemolen, voor 12 jaar en voor 180 Caroliguldens, 24 hoenders en 50 eieren aan Wolter Bussink. Latere pachters waren Jan Larink en zijn zoons Bartus en Gerhardus. Rond 1800 verdween de oliemolen.
In de periode 18-11-1822 werd het kasteel grotendeels gesloopt. In 1864 werd de voorste molen afgebroken, waarbij het Molenhuis behouden bleef. In 1866 werd ook de achterste molen opgeofferd aan de sloophamer. De laatste molenaar Betman stierf in 1914 op 92-jarige leeftijd. Het enige dat aan het glorierijke verleden herinnert is het Molenhuisje. Het heeft naderhand een tijd dienst gedaan als woonhuis, maar werd later de entree van het Openluchtmuseum. Later verhuisde de entree en wordt het Molenhuisje tot op de dag van vandaag gebruikt door de Vereniging Heemkunde en de stichting Openluchtmuseum Ootmarsum.
In 2015 werd de omloop van de Molenbeek naar het Molenhuisje hersteld. Tevens bracht men een sluisje aan. Door de nieuwe stadsbeek wordt er in de Molenbeek meer water aangevoerd en dus kon men een authentiek molenrad met een doorsnede van 3 meter aanbrengen. Het waardevolle erfgoed ligt er door de restauratie en het aanbrengen van het waterrad en de verfraaiing van de omgeving weer prachtig bij en is een visitekaartje voor dit stukje Ootmarsum met een heel rijk verleden.
Informatie en bronnen: Rob Meijer en de molendatabase
