Jeder Krieg ist ein Verbrechen” (Bernhard Voshaar)
Overweldigende belangstelling voor Herdenkingsbijeenkomst
Met een waarschuwend opgestoken vinger tot een overvolle zaal in Hotel Twents Gastenhoes besloot gastspreker Bernard Voshaar uit Neuenhaus zijn verhaal als militair over zijn belevenissen in de Tweede Wereldoorlog. Het was doodstil in de zaal, toen hij de waarschuwing liet horen: “Jeder Krieg ist ein Verbrechen an der Menschheit.”
In de korte stilte die daarop volgde lieten de meer dan honderd aanwezigen deze stelling door de 89-jarige Voshaar op zich inwerken. Daarna klonk er een langdurig applaus voor de krasse verteller.
Op boeiende wijze had hij verteld hoe hij als 17-jarige aan het lyceum in Nordhorn had gestudeerd en daarna lid werd van de Hitlerjugend. Zeer tegen de zin van zijn ouders. Zij keurden al die jaren het besluit van hun zoon en ook het Nazi-regiem fel af. “Tegen het einde van de oorlog, toen ik vanuit Duitsland nog naar Holland moest om daar een generaal te bewaken, bood vader me aan om me naar een onderduikadres te brengen. Er wollte mich verstoppn. Maar ik was zo overtuigd van de Endsieg dat ik het aanbod afsloeg. Vader en moeder liepen nog wel 500 meter naast de wagen waarop ik vertrok om me over te halen op mijn besluit terug te komen,” herinnerde hij zich.
Bernard Voshaar stelde zich in zijn verhaal zeer kwetsbaar op. Hij beantwoordde open en zonder mooipraat de vragen die Harrie Oude Elberink hem stelde. (foto onder) Hij makte er geen geheim van, dat hij een hartstochtelijke volgeling van Adolf Hitler was geweest. Uit zijn beschrijving kwam duidelijk naar voren hoe hij en zijn leeftijdgenoten gehersenspoeld waren. “Wij stonden volkomen achter de Nazi-ideeën.”
Bernard volgde als enthousiaste zweefvlieger de opleiding voor vliegenier. Tot het echte ‘werk’ van Fallschirmjäger kwam het echter nooit. Daarvoor was de oorlog eerder afgelopen en was dus de opleiding te kort.
Naarmate het vraaggesprek vorderde, kwam Bernard Voshaar meer en meer op dreef. Hij nam de microfoon, ging staan en vertelde zonder onderbreking en hapering zijn verhaal tegen de ademloos luisterende toehoorders.
“Ik was een aanhanger van het Nationaalsozialismus (Nazis),” beknde hij openlijk. “Maar ik was echt niet de enige in Neuenhaus.” Een beetje schertsend merkte hij daarbij wel op dat na de oorlog ineens bleek, dat ganz Neuenhaus genen den Nazis gewesen war.!
Foto’s en films
De bijeenkomst onder het thema “Herdenking” was door de Ben Morshuis Stichting belegd. Met spanning werd naar de belangstelling uitgekeken, maar toen de BMS-voorzitter, Ben Morshuis de avond opende, kon hij ruim honderd personen verwelkomen. Hieronder opvallend veel mensen van buiten Ootmarsum. En wat belangrijk was: oud en jong.
Morshuis las een citaat voor uit het dagboek dat de toen 18-jarige Annie Velthuis. De regels waren precies 70 jaar geleden door Annie opgeschreven op 30 april 1945.
Hierna werden de aanwezigen aan de hand van zo’n 50 geprojecteerde afbeeldingen als het ware door 5 jaar bezetting van Ootmarsum tot en met de bevrijding gevoerd. Voor velen veel herkenning; voor anderen een openbaring.
“Ootmarsum heeft geen zwaar oorlogsgeweld gekend, maar die vijf jaren lieten wel degelijk hun sporen achter. Bepaalde groepen inwoners riepen ook hier de nodige weerzin op.”
Door een neef van Voshaar, Norbert Voshaar werd over de herdenking van de Joden in Neuenhaus verteld, waarbij de Stolpersteine het meest recente voorbeeld zijn. SAansluitend kon BMS-bestuurslid Hans Bolscher meedelen, dat door een gezamenlijk initiatief van Heemkunde Ootmarsum en BMS waarschijnlijk nog dit jaar ook een aantal Stolpersteine in Ootmarsum komen te liggen.
DE avond werd besloten met een drietal filmpjes waarop is te zien op welke wijze in Ootmarsum de jeugd over de oorlog en de gevolgen daarvan wordt geïnformeerd: op school en door excursies langs oorlogsmonumenten.
Foto’s Tonny Oude Hengel
