De prachtige traditie, de Nachtwacht van Ootmarsum, kan al vele jaren, en dat zijn er al honderden, nog altijd in vrijheid worden gehouden. Behalve die éne keer in het eerste oorlogsjaar.
De Courant, Het Nieuws van den Dag, 18-12-1940
De jonge burgemeester Schimmelpenninck van der Oye, die de oneervol ontslagen jonker von Bönninghausen was opgevolgd, liet weten het ‘wenschelijk’ te vinden om de Rondgang niet door te laten gaan. De precieze reden is ook niet bij Ben Morshuis bekend. “Ik denk echter dat het te maken heeft gehad met het invoeren van de spertijd en met het neerstorten van de Britse bommenwerper in november 1940. En vermoedelijk zat de schrik er toen goed in en heeft de burgemeester uit veiligheidsoverwegingen de rondgang van de Nachtwacht afgeblazen,” vertelt Ben Morshuis. “Wel weet ik dat mijn oom de overige oorlogsjaren deze rondgang wel heeft uitgevoerd. Als een soort protest gaf hij een andere draai aan de laatste regel van het Nachtwachtlied. Hij veranderde de gebruikelijke tekst ‘En dat wens ik in deze stad. Aan elke burger van ganser hart.’ in ‘En dat wens ik ieder van elke stand. Aan elke burger in het hele land.’ Na de oorlog gebruikte mijn oom de gebruikelijke tekst en gelukkig hebben we vanaf die tijd deze traditie in volle vrijheid mogen uitvoeren,” aldus Ben Morshuis, die vanaf 1970 de vaste Nachtwacht is voor één nacht in de Siepelstad. Ook dit jaar is hij weer van de partij, klinkt het monter aan de telefoon.
Klokslag 0.00 uur, wanneer 2015 wegglijdt in 2016, luidt de Nachtwacht van Ootmarsum met zijn ratel het nieuwe jaar in. Hij wordt daarbij vergezeld door vele inwoners en toeristen. Ook als de weersomstandigheden minder gunstig zijn, weet nachtwacht Ben Morshuis zich verzekerd van vele liefhebbers van deze traditie. Zowel het beroep vroeger als de traditie van nu hoort bij de familie Morshuis. De grootvader van de huidige nachtwacht oefende deze functie nog tot 1917 als een beroep uit. In dat jaar werd het afgeschaft, maar als oud gebruik voor één nacht in ere gehouden.
Tegen twaalf uur is het op de Markt al behoorlijk druk. Het is namelijk de laatste jaren de gewoonte, dat enkele inwoners, veelal onder aanvoering van de familie Stroot voor een spectaculaire vuurwerkshow zorgen. Een show met louter siervuurwerk, dat geen gevaar voor de toeschouwers oplevert.
Even vóór twaalf uur gaat de nachtwacht naar het midden van de Markt en op het moment dat de kerkklok twaalf slaat, draait hij de ratel. Dan wordt het lied van de Nachtwacht ingezet, waarin hij de inwoners een gelukkig Nieuwjaar en alle goeds toewenst. De mensen zingen de drie coupletten volop mee.
Hierna worden er massaal handen geschud en “Völ heil en zèègn” gewenst, waarna de rondgang begint door de verlichte straten, steegjes en over pleinen in het centrum van het stadje, dat door de nieuwe verlichting nog sfeervoller aandoet. Op de route gaan links en rechts deuren open, gaan mensen even naar buiten en ook die mensen wordt de hand geschud. Tijdens de rondgang wordt op dertien plaatsen het lied gezongen. Het zijn die plaatsen waar de nachtwacht vroeger de stadslantaarn ontstak: zoals bij de twee stadspoorten, voor het huis van de burgemeester, van de nachtwacht, bij de begrenzing van de stadsvèèrlns en bij de kerken.
De tocht eindigt bij de hoofdingang van de r.- k. kerk.
Lied van de Nachtwacht
Komt burgers komt, nu allen terstond
Het nieuwe jaar intreden
En nu op deze vaste grond
Veel heil, geluk en zegen.
Het oude jaar dat is verdween. Het nieuwe zijn wij weer ingetreen.(2x)
Verheugt u burgers in uw lot
Wil Hem de Here prijzen
Knielt neder voor den groten God
Wil Hem al’ eer bewijzen
De Nachtwacht wenst u met elkaar. Veel heil en zegen in het nieuwe jaar. (2x)
Ik wens aan iedere stadsgenoot
Vel heil geluk en zegen
En ook aan elk zijn dagelijks brood
Al van den Heer gegeven.
En dat wens ik in deze stad. Aan elke burger van ganser hart. (2x)
