15-SEP-2022 – De afgelopen twee maanden waren er niet veel dagvlinders te zien en duidelijk minder dan het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar. Vooral de normaal heel algemene nazomervlinders als dagpauwoog, kleine vos en gehakkelde aurelia ontbreken vrijwel helemaal. Toch lijken er nu, half september, toch weer wat meer vlinders te komen dan gebruikelijk. Een blik in de kristallen bol.
Gemiddeld aantal vlinders in de routes, 2022 vergeleken met de periode vanaf 1990 (Bron: Meetnet vlinders)Door het meetnet vlinders zijn we goed op de hoogte van hoe het met de vlinders gaat. Omdat er al meer dan dertig jaar op dezelfde wijze wordt geteld, kan het CBS langjarige trends berekenen. Daarnaast kunnen we de dagkoersen van dit moment ook goed in de gaten houden. De grafiek hiernaast geeft het gemiddeld aantal vlinders weer dat op de routes van het meetnet zijn gezien dit jaar, in vergelijking met de periode van 1990 tot 2021. We zien dat de blauwe lijn van dit jaar in het voorjaar iets boven de rode lijn van de laatste dertig jaar uitkomt, toen waren er dus wat meer vlinders. We zien echter ook dat de blauwe lijn van dit jaar vanaf juli flink onder de rode ligt. Vanaf de zomer werden er op de routes dus echt veel minder vlinders geteld. Dat hoorden we ook terug van vlinderaars: “Ik heb nog nooit zo weinig vlinders in mijn tuin gehad”. Vooral het vrijwel ontbreken van de kroeglopers dagpauwoog, kleine vos, gehakkelde aurelia en ook wel atalanta was opvallend. Dat zijn juist de soorten die je in de nazomer normaal veel ziet. Mogelijk is de lange, hete en droge periode daar de oorzaak van.
Vlinders die minder aanwezig zijn deze nazomer (Bron: Kars Veling)
Vlinders die meer aanwezig zijn deze nazomer (Bron: Kars Veling)
Ook de citroenvlinder zien we nu maar weinig (Bron: Kars Veling)In de grafiek zien we ook dat de blauwe en rode lijn de laatste dagen dichter bij elkaar komen te liggen. Het zou goed kunnen dat er de komende weken wat meer vlinders zullen worden gezien dan gebruikelijk. Soorten als icarusblauwtje en bruin blauwtje zijn veel meer te zien doordat ze nu een opvallend grote derde generatie hebben. Normaal gesproken hebben ze in mei en juli-augustus flinke generaties en soms een hele kleine derde in september, maar dit jaar is die laatste generatie groot. Ook hier zal het warme weer in de zomer een rol hebben gespeeld; blijkbaar was de droogte niet nadelig voor de rupsen van deze twee blauwtjes. De waardplanten waar deze van afhankelijk zijn, rolklaver en kleine klaver bijvoorbeeld voor het icarusblauwtje en reigersbek en ooievaarsbek voor het bruin blauwtje, kunnen blijkbaar tegen de droogte. Misschien hebben ze zelfs geprofiteerd van een afname van de grassen, die gevoeliger zijn voor de hitte en droogte. Naast deze twee blauwtjes zijn ook bont zandoogje en de oranje luzernevlinder heel goed vertegenwoordigd. We zijn benieuwd of het een vlinderrijke nazomer wordt en naar de vlinderwaarnemingen op Waarneming.nl en Telmee de komende weken. Geef dus door wat u ziet.
Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).
Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting
