Mystiek is de kunst van het één worden met de werkelijkheid. Volgens de twintigste-eeuwse mystica Evelyn Underhill. (1875 – 1941) is een mysticus iemand die deze éénwording in meerdere of mindere mate heeft bereikt of die streeft naar deze éénwording. De vraag is: wat is dan éénworden en met welke werkelijkheid? Is de werkelijkheid de wereld die wij waarnemen met onze vijf zintuigen of is er nog een andere ‘werkelijkheid’?
Als mens leven we in de wereld van tegenstellingen en contrasten; een dualistische en paradoxale wereld: goed/slecht, boven/onder, licht/donker, zwart/wit, mooi/lelijk, rijk/arm, links/rechts, enz. Eénheid of een middenweg bestaat er blijkbaar niet en dus zijn we genoodzaakt om een keuze te maken.
De filosoof Socrates (469-399 v.Chr.) dacht hier anders over en in zijn mysterieschool onderwees hij zijn leerlingen de weg naar de eenwording; het opheffen van de dualiteit. Zijn pupillen werden onderwezen in de bekwaamheid afstand te nemen van zintuiglijke genoegens en “aan de drang iets te betekenen, macht uit te oefenen, te genieten en te bezitten”. Door dit te beoefenen verandert de mens; de zintuigelijke identiteit wordt vervangen door een nieuwe identiteit, die bepaald wordt door de realiteit van de geestelijke wereld. Zelf had Socrates afscheid genomen van zijn lichaam en leefde al in een andere dimensie.
Door zijn revolutionaire leer werd hij ervan beschuldigd de jeugd te gronde te richten en dat hij de goden loochende en iets demonisch invoerde. Voor dit ‘vergrijp’ werd hij ter dood veroordeeld en diende een gifbeker leeg te drinken. Het bijzondere van dit verhaal is dat Socrates het prima vond om die gifbeker leeg te drinken omdat hij reeds zo verweven was met die andere wereld, de wereld van de geest, dat de dood van het fysieke lichaam (en dus het afleggen van dit omhulsel) als een bevrijding zag. Hij had alle gelegenheid om te vluchten en te ontkomen aan deze dood maar verkoos welbewust het laatste. Hij beschouwde die andere wereld als zijn echte wereld en niet het leven in aardse dualiteit!
Wat is de werkelijkheid? Die werkelijkheid is niet te verklaren en te onderzoeken zolang wij als individu denken dat er maar één werkelijkheid is; de wereld die we waarnemen met onze vijf zintuigen; zien, horen, voelen, proeven, en ruiken. Met die vijf zintuigen scheppen we ons wereldbeeld en zeggen tegen onszelf en de omgeving dat dit de wereld is. Immers, het is dat wat we hebben waargenomen en betekenis kunnen geven.
Maar… stel dat er een andere werkelijkheid is! Naast, of boven, die van de wereld van de zintuigen en dat er een ‘bovenzintuiglijke’ wereld is! Een wereld die we niet kunnen zien of horen maar er wel is; maar dan op een ander niveau en niet tastbaar; de wereld waar Socrates rotsvast in geloofde.
Op het moment dat we onszelf die vraag stellen begint de reis in die onbekende en (wereld)vreemde omgeving.
Frederick
